Su Kasîdesi [Fuzûlî]

Takdim: Eski edebiyatımız Hz. Peygamber için yazılmış binlerce beyit ve müstakil eserle süslüdür. Bu edebiyatın önemli bir kısmında güzel deyince, dilber deyince, sevgili deyince neredeyse hep ilk akla gelen odur. Asr-i Saadet'te Hassan bin Sabit ve Ka'b ibni Züheyr'in kasidelerinden başlamak üzere Arap, İran ve Türk edebiyatlarında onun için nazmedilen bütün eserlerde ona duyulan özlem ve aşk dile getirilmiştir. Türk edebiyatındaki naatler arasında onu "suyun hararetle aradığı, kapısına ulaşmaya çalıştığı sevgili" olarak tasvir eden bir tanesi vardır ki asırlar boyunca zevkle okunmuş ve hâlâ da okunmaktadır. Kasidelerin 'nesîb' yahut 'teşbîb' denen başlangıç bölümlerinde, şairlerin gerek şiir sanatındaki kudretlerini göstermek, gerekse methedecekleri şahsın övgüsüne güçlü ve etkili bir üslûpla başlamaya zemin hazırlamak üzere bir tabiat yahut güzel tasviri ile başlamaları edebî bir gelenektir. Ancak bizim edebiyatımızda pek çok örneği görüldüğü üz...

Süzme çeşmün gelmesün müjgân müjgân üstine [Sofyalı Râsih]

1 - Süzme çeşmün gelmesün müjgân müjgân üstine
Urma zahm-i sîneme peykân peykân üstine

2 - Rîze-i elmâs eker her açtığı zahma o şûh
Lütfi var olsun eder ihsân ihsân üstine

3 - Dilde gam var şimdilik lûtfeyle gelme ey sürûr
Olamaz bir hânede mihmân mihmân üstine

4 - Yârdan mehcûr iken düştük diyâr-ı gurbete
Dehr gösterdi yine hicrân hicrân üstine

5 - Hem mey içmez hem güzel sevmez demişler hakkına
Eylemişler Râsih'a bühtân bühtân üstine

Günümüz Türkçesi

1 - Gözünü süzme, kirpiklerin üst üste gelmesin ki. bağrımın yarasına ok üstüne ok vurmuş olmayasın.

2 - O cana yakın, çapkın güzel her açtığı yaraya elmas kırıntısı, elmas tozu eker; ihsan üstüne ihsan ettiği için lutfü var olsun!

3 - Ey sevinç! Şimdilik gönülde gam var, sen lütfet de gelme; bir evde misafir üstüne misafir olamaz.

4 - Sevgiliden ayrı kalmışken bir de gurbet diyarına düştük; felek bize gene hicran üstüne hicran gösterdi.

5 - Rasih için: “Hem şarap içmez, hem de güzel sevmez" demişler; hakkında iftira üstüne iftira etmişler.

Yorumlar