Su Kasîdesi [Fuzûlî]

Takdim: Eski edebiyatımız Hz. Peygamber için yazılmış binlerce beyit ve müstakil eserle süslüdür. Bu edebiyatın önemli bir kısmında güzel deyince, dilber deyince, sevgili deyince neredeyse hep ilk akla gelen odur. Asr-i Saadet'te Hassan bin Sabit ve Ka'b ibni Züheyr'in kasidelerinden başlamak üzere Arap, İran ve Türk edebiyatlarında onun için nazmedilen bütün eserlerde ona duyulan özlem ve aşk dile getirilmiştir. Türk edebiyatındaki naatler arasında onu "suyun hararetle aradığı, kapısına ulaşmaya çalıştığı sevgili" olarak tasvir eden bir tanesi vardır ki asırlar boyunca zevkle okunmuş ve hâlâ da okunmaktadır. Kasidelerin 'nesîb' yahut 'teşbîb' denen başlangıç bölümlerinde, şairlerin gerek şiir sanatındaki kudretlerini göstermek, gerekse methedecekleri şahsın övgüsüne güçlü ve etkili bir üslûpla başlamaya zemin hazırlamak üzere bir tabiat yahut güzel tasviri ile başlamaları edebî bir gelenektir. Ancak bizim edebiyatımızda pek çok örneği görüldüğü üz...

Hem kadeh hem bâde hem bir şuh sâkîdir gönül [Nef'î]

1. Hem kadeh hem bâde hem bir şuh sâkîdir gönül
Ehl-i aşkın hâsılı sâhib-mezâkîdir gönül

2. Bir nefes dîdâr için bin cân fedâ etsem nola
Nice demlerdir esîr-i iştiyâkıdır gönül

3. Dildedir mihrin ko hâk olsun yolunda cân ü ten
Ben ölürsem âlem-i ma’nide bâkîdir gönül

4. Zerredir amma ki tâb-ı âfitâb-ı aşk ile
Rûzigârun şemse-i tâk-ı revâkidir gönül

5. Etse Nef’î n’ola ger gönliyle dâim bezm-i hâs
Hem kadeh hem bâde hem bir şuh sâkîdir gönül

Günümüz Türkçesi

  1. Gönlüm hem kadeh, hem şarap, hem de neşeli ve oynak bir sakidir; hasılı aşk erbabının zevk sahibi olanlarındandır.
  2. Sevgilinin yüzünü bir soluk görmek için bin can feda etsem ne çıkar: Nice zamandan beri gönlüm onun hasretinin esiridir.
  3. Ey sevgili, senin sevgin gönlümdedir, bırak, yolunda can ve ten toprak olsun: Ben ölürsem ruh âleminde gönlüm bakidir.
  4. O, bir zerredir ama, aşk güneşinin ateşiyle, kâinat sarayının çardağının takı üzerinde pırıldayan bir armadır.
  5. Nef’î gönliyle daima baş başa bir meclis kursa ne var: Onun gönlü hem kadeh, hem şarap, hem de şuh bir sakidir.

Yorumlar