Su Kasîdesi [Fuzûlî]

Takdim: Eski edebiyatımız Hz. Peygamber için yazılmış binlerce beyit ve müstakil eserle süslüdür. Bu edebiyatın önemli bir kısmında güzel deyince, dilber deyince, sevgili deyince neredeyse hep ilk akla gelen odur. Asr-i Saadet'te Hassan bin Sabit ve Ka'b ibni Züheyr'in kasidelerinden başlamak üzere Arap, İran ve Türk edebiyatlarında onun için nazmedilen bütün eserlerde ona duyulan özlem ve aşk dile getirilmiştir. Türk edebiyatındaki naatler arasında onu "suyun hararetle aradığı, kapısına ulaşmaya çalıştığı sevgili" olarak tasvir eden bir tanesi vardır ki asırlar boyunca zevkle okunmuş ve hâlâ da okunmaktadır. Kasidelerin 'nesîb' yahut 'teşbîb' denen başlangıç bölümlerinde, şairlerin gerek şiir sanatındaki kudretlerini göstermek, gerekse methedecekleri şahsın övgüsüne güçlü ve etkili bir üslûpla başlamaya zemin hazırlamak üzere bir tabiat yahut güzel tasviri ile başlamaları edebî bir gelenektir. Ancak bizim edebiyatımızda pek çok örneği görüldüğü üz...

Mende sığar iki cihân men bu cihâne sığmazam [Nesîmî]

Mende sığar iki cihân men bu cihâne sığmazam

Cevher-i lâ-mekân menem kevn ü mekâne sığmazam


Kevn ü mekândur âyetüm zâte gider bidâyetüm

Sen bu nişân ile meni bil ki nişâne sığmazam


Kimse gümân ü zann ile olmadı Hakk ile biliş

Hakkı bilen bilür ki men zann ü gümâne sığmazam


Sûrete bak vü ma'nîyi sûret içinde tanı kim

Cism ile cân menem velî cism ile câne sığmazam


Hem sadefem hem inciyem haşr ü sırât esenciyem

Munca kumâş ü raht ile men bu dükâne sığmazam


Genc-i nihân menem men uş ayn-ı 'ıyân menem men uş

Gevher-i kân menem men uş bahr ile kâne sığmazam


Arş ile ferş ü kâf ü nûn mende bulındı cümle çün

Kes sözini uzatma kim şerh u beyâne sığmazam


Gerçi muhît-i a'zamam âdem adumdur âdemem

Dâr ile kün fekân menem men bu mekâne sığmazam


Cân ile hem cihân menem dehr ile hem zamân menem

Gör bu latîfeyi ki men dehr ü zamâne sığmazam


Encüm ile felek menem vahy ile melek menem

Çek dilini vü epsem ol men bu lisâne sığmazam


Zerre menem güneş menem çâr ile penc ü şeş menem

Sûreti gör beyân ile çünki beyâne sığmazam


Zât ileyem sıfât ile Kadr ileyem Berât ile

Gül-şekerem nebât ile piste-dehâne sığmazam


Şehd ile hem şeker menem şems menem kamer menem

Rûh-ı revân bağışlaram rûh-ı revâne sığmazam


Tîr menem kemân menem pîr menem civân menem

Devlet-i câvidan menem âyinedâne sığmazam


Yer ü gökü düzen menem geri dönüp bozan menem

Cümle yazı yazan menem men bu dîvâne sığmazam


Nâra yanan şecer menem çarha çıhar hacer menem

Gör bu odun zebânesin men bu zebâne sığmazam


Gerçi bugün Nesîmîyem Hâşîmîyem Kureyşîyem

Mundan uludur âyetüm âyet ü şâne sığmazam

Yorumlar