Su Kasîdesi [Fuzûlî]

Takdim: Eski edebiyatımız Hz. Peygamber için yazılmış binlerce beyit ve müstakil eserle süslüdür. Bu edebiyatın önemli bir kısmında güzel deyince, dilber deyince, sevgili deyince neredeyse hep ilk akla gelen odur. Asr-i Saadet'te Hassan bin Sabit ve Ka'b ibni Züheyr'in kasidelerinden başlamak üzere Arap, İran ve Türk edebiyatlarında onun için nazmedilen bütün eserlerde ona duyulan özlem ve aşk dile getirilmiştir. Türk edebiyatındaki naatler arasında onu "suyun hararetle aradığı, kapısına ulaşmaya çalıştığı sevgili" olarak tasvir eden bir tanesi vardır ki asırlar boyunca zevkle okunmuş ve hâlâ da okunmaktadır. Kasidelerin 'nesîb' yahut 'teşbîb' denen başlangıç bölümlerinde, şairlerin gerek şiir sanatındaki kudretlerini göstermek, gerekse methedecekleri şahsın övgüsüne güçlü ve etkili bir üslûpla başlamaya zemin hazırlamak üzere bir tabiat yahut güzel tasviri ile başlamaları edebî bir gelenektir. Ancak bizim edebiyatımızda pek çok örneği görüldüğü üz...

Kûyundan o şûhun dil-i rüsvâ ile geçdik [Nâilî]


mef'ûlü mefâîlü mefâîlü faûlün


Kûyundan o şûhun dil-i rüsvâ ile geçdik
Her hatvede bin şekve-i bîcâ ile geçdik

Cemşîd-i Sikender-menişiz câm ile gûyâ
Kim bahr-ı gamı zevrak-i mînâ ile geçdik

Dil verdiğimiz yâre nigâh-ı gazabından
Tasrîha mecâl olmadı îmâ ile geçdik

Mestâne nukûş-ı suver-i âleme bakdık
Her birini bir özge temâşâ ile geçdik

Çok fâris-i mülk-i suhanı Nâ’iliyâ biz
Rehvâr-ı girân-cünbiş-i ma’nâ ile geçdik

Günümüz Türkçesi:
1. O işveli güzelin semtinden rüsvâ [olmuş bir] gönülle geçtik. Her adımda yersiz bin şikâyetle geçtik.
2. [Elde] kadehle sanki İskender tabiatlı bir Cemşîd'iz. Zira gam denizini cam kadeh kayığıyla geçtik. 
3. Gönül verdiğimiz sevgiliye öfkeli bakışı yüzünden açıklamaya imkân olmadı, ima ile geçtik.
4. Dünya suretlerinin nakışlarına sarhoşça baktık. Her birini bir başka temaşa ile geçtik.
5. Ey Nâilî, biz söz ülkesinin nice usta atlısını mânânın ağır hareketli bineğiyle geçtik

Günümüz Türkçesi: Emrullah Yakut

Yorumlar