Su Kasîdesi [Fuzûlî]

Takdim: Eski edebiyatımız Hz. Peygamber için yazılmış binlerce beyit ve müstakil eserle süslüdür. Bu edebiyatın önemli bir kısmında güzel deyince, dilber deyince, sevgili deyince neredeyse hep ilk akla gelen odur. Asr-i Saadet'te Hassan bin Sabit ve Ka'b ibni Züheyr'in kasidelerinden başlamak üzere Arap, İran ve Türk edebiyatlarında onun için nazmedilen bütün eserlerde ona duyulan özlem ve aşk dile getirilmiştir. Türk edebiyatındaki naatler arasında onu "suyun hararetle aradığı, kapısına ulaşmaya çalıştığı sevgili" olarak tasvir eden bir tanesi vardır ki asırlar boyunca zevkle okunmuş ve hâlâ da okunmaktadır. Kasidelerin 'nesîb' yahut 'teşbîb' denen başlangıç bölümlerinde, şairlerin gerek şiir sanatındaki kudretlerini göstermek, gerekse methedecekleri şahsın övgüsüne güçlü ve etkili bir üslûpla başlamaya zemin hazırlamak üzere bir tabiat yahut güzel tasviri ile başlamaları edebî bir gelenektir. Ancak bizim edebiyatımızda pek çok örneği görüldüğü üz...

Ey aşk-ı yâre bende-i fermân olan başım [Hayâlî]

1.Ey aşk-ı yâre bende-i fermân olan başım
Bî-taht ü tâc âleme sultân olan başım

2.Kanıyla ta’ne taşlarını la’l reng edip
Derd ü belâ güherlerine kân olan başım

3.Ey bir gediğine bu cihânın konulmayıp
Gam ellerinde seng-i beyâban olan başım

4.Evvel ber’im firâk ile ummân edip yaşım
Sonra habâb-ı lücce-i ummân olan başım

5.Çevgânına irâdet-i Hakkın rızâ verip
Çün gûy mihr ü mâh ile galtân olan başım

6.Her gün Hayâli gibi edip bir makâmı seyr
Her gece bir vilâyete mihmân olan başım

Günümüz Türkçe:

1.Ey sevgilinin aşkına fermanlı köle olan başım! Taçsız tahtsız âleme sultan olan başım!..

2.Atılan ayıplama taşlarım kanla lâal rengine boyayarak dert ve belâ cevherlerine maden ocağı olan başım!

3.Ey, bu cihanın hiç bir gediğine konulmayıp gam ülkelerinde kırların taşı olan başım!

4.Önce ayrılık derdiyle benim göz yaşımı umman ederek nihayet sonsuz denizler üzerindeki bir kabarcığa dönen başım!..

5.[Hakk’ın iradesinin çevgânına (=ucu eğri değnek) razı olup ay ve güneşle top gibi gibi olan başım!]

6.Hayali gibi her gün bir makamı dolaşıp her gece bir ülkeye sultan olan başım!..

Günümüz Türkçesi: Vasfi Mahir Kocatürk

Yorumlar