Su Kasîdesi [Fuzûlî]

Takdim: Eski edebiyatımız Hz. Peygamber için yazılmış binlerce beyit ve müstakil eserle süslüdür. Bu edebiyatın önemli bir kısmında güzel deyince, dilber deyince, sevgili deyince neredeyse hep ilk akla gelen odur. Asr-i Saadet'te Hassan bin Sabit ve Ka'b ibni Züheyr'in kasidelerinden başlamak üzere Arap, İran ve Türk edebiyatlarında onun için nazmedilen bütün eserlerde ona duyulan özlem ve aşk dile getirilmiştir. Türk edebiyatındaki naatler arasında onu "suyun hararetle aradığı, kapısına ulaşmaya çalıştığı sevgili" olarak tasvir eden bir tanesi vardır ki asırlar boyunca zevkle okunmuş ve hâlâ da okunmaktadır. Kasidelerin 'nesîb' yahut 'teşbîb' denen başlangıç bölümlerinde, şairlerin gerek şiir sanatındaki kudretlerini göstermek, gerekse methedecekleri şahsın övgüsüne güçlü ve etkili bir üslûpla başlamaya zemin hazırlamak üzere bir tabiat yahut güzel tasviri ile başlamaları edebî bir gelenektir. Ancak bizim edebiyatımızda pek çok örneği görüldüğü üz...

Âşıka ta'n etmek olmaz mübtelâdur neylesin [Nef'î]

  1. Âşıka ta'n etmek olmaz mübtelâdur neylesin
    Âdeme mihr ü muhabbet bir belâdır neylesin
  2. Gönlü dilberden kesilmezse aceb mi âşıkun
    Gamzesiyle tâ ezelden âşinâdur neylesin
  3. N'ola ta'yîn etse zabt-ı mülk-i hüsni gamzeye
    Zülfi bir âşufte-i ser-der-hevâdur neylesin
  4. Zülfüne kalsa, perîşân eylemezdi dilleri
    Anı da tahrîk eden bâd-ı sabâdur neylesin
  5. N'ola olsa muzdarîb hâl-i dil-i uşşâkdan
    Sînesi âyine-i âlem-nümâdur neylesin
  6. Olmasa Nef'î n'ola dil-beste zülf-i dilbere
    Tab'ı şûhı dâma düşmez bir Hümâdur neylesin

Günümüz Türkçesi:
  1. Âşığı kınamak olmaz, mübteladır, ne yapsın. İnsana sevgi ve muhabbet bir beladır, ne yapsın.
  2. Âşığın gönlü sevgiliden kopmazsa buna şaşılır mı? [Can akıcı] bakışıyla ta ezelden dosttur, ne yapsın.
  3. Gamzeyi, güzellik ülkesini muhafazayla görevlendirse ne olmuş? Saçı, aklı havada bir serseridir, ne yapsın.
  4. Saçına kalsa gönülleri perişan eylemezdi. [Ama] onu da kışkırtan sabah yelidir, ne yapsın.
  5. Âşıkların gönül halinden muztarip olsa ne olmuş? Göğsü dünyayı gösteren aynadır, ne yapsın
  6. Nef'î sevgilinin saçına gönül bağlamasa ne olmuş? [Onun hercai] yaradılışı, tuzağa düşmez bir Hümâ kuşudur, ne yapsın!
Günümüz Türkçesi: Müddeî

Yorumlar